Jan Langeveld filmografie

1991

Film loopt als een rode draad door mijn leven.

Ik herinner me de tijd dat ik met mijn vader regelmatig de Haagse bioscopen bezocht waar we werden getrakteerd op de humor van o.a. Laurel & Hardy, Abbott & Costello en de Drie Stooges.

Op 10-jarige leeftijd verhuisden we naar Brabant waar het gezin van een vriendje de plaatselijke bioscoop bezat, waar we geregeld speelden: in het aardedonker moest je achteruit de zaal het podium proberen te bereiken zonder van daaraf met een zaklantaarn "betrapt" te worden. Af en toe hielp ik met de versnaperingen-verkoop en het aanwijzen van de zitplaatsen. Later repeteerden we in de kleedkamers onder het podium met ons bandje waarin ik poogde te zingen.

Mijn middelbare schooltijd werd verrijkt door lessen kunstzinnige vorming, waarvan bezoek aan een filmfestival deel uitmaakte. Ik zag voor het eerst films die een verfrissende kijk boden op onze maatschappij, o.a. Basic Training, Medium Cool, Adalen 31 en De Platte Jungle.

Na de middelbare school kwam ik, gevoed door de veranderende tijdgeest, op de Sociale Academie in Breda terecht. Tijdens het stagejaar van mijn opleiding tot sociaal cultureel werker kwam ik in 1974 wederom met film in aanraking bij een filmcollectief dat zich bezighield met het produceren en begeleid vertonen van maatschappijkritische mediaproducties.

Op basis van die ervaring werd ik later aangenomen op de Nederlandse Film- en Televisie Academie in Amsterdam, volgde stages bij de toenmalige NOS en het Polygoon-bioscoopjournaal en specialiseerde mij in de vakken geluid en montage.

In 1982 trad ik direct na mijn afstuderen als "Filmtechnicus B" in dienst van de NOS(later NOB) waar zo'n zestig collega-filmeditors werkzaam waren. In 1991 koos ik voor het bestaan van freelance editor omdat het bedrijf ons door de opkomst van het medium video niet langer 'rendabel' beschouwde. Als vertrekpremie koos ik voor mijn apparatuur, klanten volgden mij.

In de loop der jaren werd het monteren van documentaires mijn specialisme. Die genoten mijn voorkeur boven dramaproducties: het eindresultaat wordt pas gevormd tijdens het montageproces en niet bepaald door een script en draaiboek. Daardoor ben je in feite co-regisseur.

Uiteindelijk heb ik vijfendertig jaar montage-ervaring in zeer gevarieerde, regelmatig bekroonde documentaires. Ik beet me graag vast in de langere, gecompliceerde documentaires met sociaal-maatschappelijke onderwerpen.

Ik heb met bekende regisseurs gewerkt waaronder Ireen Van Ditshuyzen, Wim Kayzer, Cherry Duyns (27 films), John Appel, Frank Wiering, Cees Grimbergen, Eline Flipse, Petra & Peter Lataster, Lex Runderkamp, Heddy Honigmann, Frank Zichem, Maarten Schmidt en Thomas Doebele, Hans Keller, Joost Seelen, Rimko Haanstra en Walter Stokman.

Door alsmaar toenemende omroepbezuinigingen is het vak onder druk komen te staan: je kreeg daardoor steeds minder montagetijd terwijl er daarbinnen soms meerdere versies van een programma opgeleverd moesten worden. Zodoende werd je meer en meer als verlengstuk van je apparatuur beschouwd en overeenkomstig behandeld. Daarnaast nam de incompetentie van eindredacteuren schrikbarend toe. Op een gegeven moment hield ik het vak voor gezien.

Inmiddels ben ik enkele jaren actief als vrijwilliger bij Natuurmonumenten.